बुधवार, २२ मार्च, २०१७

मतदान प्रक्रियेवरील आरोप , दोष यंत्राचा की यंत्रणेचा ?

पुणे महापालिकेची निवडणूकीचा निकाल लागून एक महिना झाला तरी या निवडणूकीचे कवित्व संपलेले नाही. अद्यापही इलेक्ट्रॉनिक वोटींग मशिनला म्हणजेच मतदान यंत्राला जबाबदार धरण्यात येत आहे. मतदान प्रक्रियेत झालेल्या गडबडींची शंका व्यक्त केली जात आहे . काही त्रुटी स्पष्टपणे दिसतातही . परंतू यात मतदान यंत्राचा दोष आहे की यंत्रणेचा याचा शोध घेणे गरजेचे आहे. एक मात्र सत्य आहे जवळपास ९९ टक्के उमेदवारांनी मतदान प्रक्रियेच्या अनेक टप्यावर गलथानपणा केला आणि आवश्यक ती कागदपत्रे घेतली नाहीत. फक्त प्रभाग ३३ मधील काही कागदपत्रे प्राप्त झाली. त्यातून काही बाबी लक्षात आल्या त्या अशा.


प्रभाग क्र ३३ मध्ये १५ तारखेस बॅलट युनिट ( म्हणजे ज्यावर प्रत्यक्ष मतदान केले जाते ती पेटी) निश्चिती करून प्रत्येक पोलिंग स्टेशनला बॅलट युनिट कोणते असेल असेल हे उमेदवारांच्या उपस्थितीत निश्चित करण्यात आले. 


पोलिंग स्टेशन क्र ५  वर पी ११८८२ व पी ४३६३५ हे अनुक्रमे बॅलट युनिट कर १ व २ असे निश्चित करण्यात आले. पॅनेल पद्धत असल्याने युनिट १ वर पॅनेल क्र १ पॅनेल ‘अ‘ व ‘ब‘  व युनिट दोनवर ’क‘ आणि ‘ड ‘ च्या मतपत्रिका निश्चित करण्यात आल्या व त्यानुसार उमेदवार किंवा त्यांच्या प्रतिनिधींच्या सह्या घेउन बॅलेट युनिट्स स्ट्रॉंगरूम मध्ये ठेवण्यात आले.फेब्रुवारी १५ ला बॅलेट पोलिंग स्टेशन क्र ५ वरील युनिटसची स्थिती अशी होती 




पर्ंतू २१ तारखेस मतदानाच्या दिवशी बॅलेट युनिटची अदलाबदल झाली होती आणि १५ तारखेस युनिट क्र २ वर पॅनेल क आणि ड होते मात्र मतदानाच्या दिवशी ते युनिट क्रमांक १ झाले होते. त्यावर पॅनेल क्र अ आणि ब दिसत होते.

मतदानाच्या दिवशी उमेदवार किंवा त्यांच्या प्रतिनिधींना आणि पोलिंग स्टाफलाही युनिट एक व दोनवर जे क्रमांक दिसले ते त्यांनी नोंदवले. 



अधिक स्पष्ट होण्यासाठी पोलिंग स्टेशन क्र १० चा फॉर्म पहा . त्याच्यामध्ये मध्येही बॅलट युनिटची अदलाबदल झाली होती . मात्र पोलिंग स्टेशन वरील कर्मचा-यांची युनिटांचे क्रमांक अगदी १ अणि २ असा आकडा टाकून नोंदवला आहे.



हे कसे घडले ? . या बदलाचे परिणाम काय झाले हा भाग अलाहिदा परंतु स्ट्रॉंगरूम मध्ये असा काय चमत्कार झाला की चक्क युनिट क्र २ वर युनिट क्र १ ची मतपत्रिका दिसू लागली आणि १ वर २ ची.मतदानाच्या दिवशी २१ फेब्रुवारीला बॅलेट युनिटची स्थिती अशी होती.



बॅलेट युनिट्सवर मतपत्रिका चिकटवण्यात आल्या की त्या यंत्रामध्ये त्या घुसवण्यात आल्या. काहीही झाले तरी हा बदल १५ आणि २१ च्या दरम्यान झाला हे नक्की . मग हा बदल कोणी, कसा आणि का केला?



त्याचप्रमाणे प्रभाग क्र ७,१४ आणि १६ च्या उमेदवारांना २० फेब्रुवारी रोजी पत्र देउन त्यांच्या मतदार संघातील बॅलेट युनिट व कंट्रोल युनिटांचेक्रमांक बदलल्याचे कळवण्यात आले. त्या पत्रातच सिलींग व सेटींग झाल्यानंतर क्रमांक नजरचूकीने नोंदवल्याचे म्हटले आहे. वास्तविक पहाता मतदान यंत्राचे व नियंत्रण यंत्राचे सिलींग व सेटींग उमेदवारांच्या किंवा त्यांच्या प्रतिनिधींच्या उपस्थितीतच करायचे असते.मग १५ तारखेस मतदान यंत्रे सील केल्यानंतर चक़्क पाच दिवसांनी त्यांचे क्रमांक बदलल्याचे कुणाच्या आणि कसे लक्षात आले.पाच दिवस मतदान यंत्रे आणि नियंत्रण यंत्रे उघडी ठेवण्यात आली होती का? अशा सारख्या असंख्य प्रश्नांची उत्तरे निवडणूक आयोगाने नागरिकांना देणे गरजेचे आहे.


Subscribe for Free

To receive free emails or free RSS feeds, please, subscribe to Vijay Kumbhar's Exclusive News & Analysis

RTI KATTA is a platform to empower oneself through discussions amongst each other to solve their problems by using Right to Information act, Every Sunday at Chittaranjan Watika, Model Colony,Shivaji nagar, Pune, between 9.30 to 10.30 A.M.

RTI Resource Person, RTI Columnist
Phone – 9923299199

                   http://surajya.org/
Email     – kvijay14@gmail.com